Τους τελευταίους μήνες παρουσιάστηκαν πολλές ανησυχητικές αναφορές στον τύπο σχετικά με την ποιότητα του αέρα στα σχολεία μας. Οι γονείς θυμώνουν όλο και περισσότερο και αισθάνονται ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί έτσι. Όμως είναι η κατάσταση τόσο σοβαρή όσο ισχυρίζονται κάποιοι; Και πώς μπορείτε να συνεχίσετε να στέλνετε το παιδί σας στο σχολείο χωρίς αυτό να εκτίθεται σε τοξικά αέρια;
Ανθυγιεινός αέρας σε δύο στα τρία σχολείαΤο Μάρτιο αυτής της χρονιάς η Greenpeace δημοσίευσε μια μελέτη που διεξήχθη σε 222 σχολεία του Βελγίου σε συνεργασία με τους συνεργάτες της, συμπεριλαμβανομένης της Ένωσης των οικογενειών. Από τα μέσα Νοεμβρίου έως τα μέσα Δεκεμβρίου του 2017 η οργάνωση μέτρησε την συγκέντρωση διοξειδίου του αζώτου (NO2) με τη χρήση παθητικών δειγματοληπτών. Αυτό το αέριο, ειδικά όταν εκπέμπεται από οχήματα ντίζελ, είναι πολύ επικίνδυνο για την υγεία. Υπερβολική ποσότητα διοξειδίου του νατρίου στον αέρα αυξάνει τον κίνδυνο άσθματος, αλλεργιών και διαβήτη, ειδικά ανάμεσα στα παιδιά. Επίσης αυτό το αέριο έχει επιβλαβή επίδραση στην ανάπτυξη των γνωστικών ικανοτήτων.
Το αποτέλεσμα αυτών των μετρήσεων δείχνει ότι δύο στα τρία σχολεία έχουν μέτρια έως κακή ποιότητα αέρα. Αυτά τα αποτελέσματα βασίζονται σε ένα κατώτατο όριο 20 μg/m3 αναφορικά με τον αέρα αποδεκτής ποιότητας. Σε πέντε σχολεία μάλιστα οι συγκεντρώσεις υπερβαίνουν την Ευρωπαϊκή οριακή τιμή των 40 μg/m3.
Σύμφωνα με το BuroBlauw, την Ολλανδική υπηρεσία που διεξήγαγε την έρευνα εκ μέρους της Greenpeace, η κυκλοφορία αυτοκινήτων είναι ο βασικός ένοχος για την ρύπανση του αέρα στα σχολεία. Για παράδειγμα η συνολική ποιότητα αέρα στα σχολεία των πόλεων είναι χειρότερη από ότι στα σχολεία της υπαίθρου. Όμως σε ορισμένα σχολεία της υπαίθρου που βρίσκονται σε στενούς δρόμους κατά μήκος ψηλών κτιρίων («αστικοί δρόμοι τύπου φαραγγιού») καταγράφονται υψηλότερες ενδείξεις από ότι σε αστικά σχολεία αλλά όχι σε αστικό δρόμο τύπου φαραγγιού.
Τα σχολεία δεν είναι οι μόνοι χώροι όπου τα παιδιά έρχονται σε επαφή με μολυσμένο αέρα. Βάσει επίσημων Φλαμανδικών δεδομένων αναφορικά με την ποιότητα αέρα, η ομάδα ενεργειών της Αμβέρσας StRaten-Generaal αξιολόγησε την κατάσταση στα σχολεία καθώς και στα νηπιαγωγεία, τα θερινά ημερήσια camp και τις αθλητικές εγκαταστάσεις. Αυτή η μελέτη — η οποία επίσης ξεκινάει από μια οριακή τιμή 20 μg/m3 — δείχνει ότι κατά προσέγγιση στο ένα τρίτο αυτών των χώρων υπάρχει έκθεση σε κακή ποιότητα αέρα.
Τα αποτελέσματα αυτών των δύο μελετών είναι εντυπωσιακά. Η συγκέντρωση διοξειδίου του αζώτου είναι όχι μόνο υψηλή σε μεγάλες αστικές περιοχές αλλά και σε μέρη όπου αναμένεται καλύτερη ποιότητα αέρα. Ένα ρεπορτάζ του προγράμματος Pano στο Φλαμανδικό κανάλι Éen επέτρεψε στην Φλάνδρα να κατανοήσει πλήρως το πρόβλημα.
Στις Βρυξέλλες και τη Φλάνδρα, γονείς και παιδιά έχουν ήδη κατεβεί στους δρόμους πολλές φορές για να διαδηλώσουν υπέρ μιας καλύτερης ποιότητας αέρα στα σχολεία. Μάλιστα, περισσότερα από σαράντα σχολεία έλαβαν μέρος σε εκστρατείες την τελευταία ημέρα των Πασχαλινών διακοπών. Οι διαδηλωτές έκλεισαν τους δρόμους και εξέφρασαν τα παράπονά τους φορώντας αναπνευστικές μάσκες και κρατώντας πλακάτ με σλόγκαν όπως «Ασφυκτιώ» και «Χρειάζομαι αέρα». Κουρασμένοι από τα «μακριά, πνιγηρά μποτιλιαρίσματα» κοντά στα σχολεία, προέτρεψαν τους πολιτικούς να πάρουν τον έλεγχο.
Η Φλαμανδή Υπουργός περιβάλλοντος Joke Schauvliege αναγνωρίζει την ανάγκη δράσης. Στην ημερήσια εφημερίδα De Morgen, αναφέρει ότι η «μείωση των ντιζελοκινητήρων» και οι ζώνες χαμηλών εκπομπών είναι οι καλύτερες βραχυπρόθεσμες λύσεις. Σύμφωνα με την Υπουργό είναι πολύ σημαντικές επίσης οι μικρής κλίμακας και οι τοπικές πρωτοβουλίες. Ωστόσο οι ομάδες ενεργειών τις θεωρούν ανεπαρκείς. Τονίζουν την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης και πιστεύουν ότι πρέπει να σταματήσει η κατασκευή ευαίσθητων εγκαταστάσεων, όπως είναι τα σχολεία, κοντά σε διαδρομές υψηλού όγκου κυκλοφορίας.
Αποφασισμένη να λάβει υπόψη αυτές τις απαιτήσεις, η πόλη της Αμβέρσας είναι η πρώτη Φλαμανδική πόλη που θα εξετάσει την ποιότητα αέρα προτού χορηγήσει άδειες για νέα σχολεία και κέντρα ημερήσιας φροντίδας.
Είναι σαφές ότι ο αέρας που αναπνέουν τα παιδιά σας εξαρτάται από την τοποθεσία του σχολείου που επιλέγετε. Μια επιλογή που δυστυχώς συχνά περιορίζεται λόγω μεγάλων λιστών αναμονής στην πόλη και του μικρού αριθμού σχολείων στα χωριά.
Οπότε τι πρέπει να κάνω; Αρχικά αποφεύγετε να επιδεινώνετε το πρόβλημα, για παράδειγμα προσπαθώντας να μην πηγαίνετε τα παιδιά σας στο σχολείο. Μετρήσεις δείχνουν ότι ο αέρας περιέχει λιγότερο NO2 τις ημέρες που δεν γίνονται μαθήματα (και όταν οι γονείς αφήνουν το αυτοκίνητο στο γκαράζ).
Όμως και τα σχολεία φέρουν κάποια ευθύνη. Για να ανταποκριθούν σε αυτή την ευθύνη θα μπορούσαν να επενδύσουν σε συστήματα εξαερισμού ή/και σε βιώσιμες αντλίες θερμότητας αέρα σε αέρα, που έχουν σχεδιαστεί για θέρμανση και ψύξη αλλά και για τον καθαρισμό του αέρα εσωτερικών χώρων.
